XX гасыр

1901 елныћ сентябре – Казан обсерваториясе ачылу.
1901 елныћ сентябре – бактериология институты ачылу (хђзерге Казан эпидемиология џђм микробиология институты).
1904 елныћ августы – Казан музыка училищесы ачылу.
1906 елныћ гыйнвары – беренче татар китапханђсе ачылу.
1906 елныћ 22 декабре – татар телендђ беренче театраль тамаша.
1907 елныћ 13 ноябре – Казанныћ Яћа клубында татар телендђ беренче лекция укыла, лектор – И.В.Терегулов.
1909 елныћ 25 ноябре – “Ялт-йолт” сатира журналыныћ беренче саны дљнья књрђ, ќаваплы сђркатибе – Г.Тукай.
1910 елныћ 25 апреле – Казанда сђњдђгђр Шамовныћ акчаларына салынган хастаханђ ачыла.
1911 елныћ 28 феврале – Казан янында Идел аша тимер юл књпере тљзелеше башлана.
1913 елныћ 8 марты – Казанда шђџђр урамнары буенча тизлекнећ ић югары чиге билгелђнђ – сђгатенђ 20 чакрым.
1914 елныћ 18 феврале – Казанда Дворяннар ќыены залында В.Маяковский, В.Каменский, Д.Бурлюк катнашында футурист шагыйрьлђр кичђсе уза.
1915 ел – дђњлђт банкы бинасы тљзелђ.
1916 елныћ 1 гыйнвары – “Поляр” аяк киме фабрикасы ачылу.
1917 елныћ 2 марты – Казан халык депутатлары советы оешу.
1917 елныћ 13 апреле – “Рабочий” газетасыныћ беренче саны чыга (хђзерге “Республика Татарстан”).
1917 елныћ 8 ноябре – Казанда Совет власте урнаштырылу игълан ителђ.
1917 елныћ 27 ноябре – Казан Шђџђр советы революция трибуналы оештыра.
1917 елныћ 1 декабре – “Казанское слово” газетасыныћ беренче саны чыга.
1918 елныћ 8 гыйнвары – Казанда 2нче Бљтенроссия мљселманнар съезды ачыла.
1918 елныћ 28 гыйнвары – Казан шђџђр думасы бетерелеп, аныћ функциялђре Шђџђр хуќалыгы советына тапшырыла.
1918 елныћ 3 марты – революция штабы Казанда хђрби хђл кертњ турында игълан итђ.
1918 елныћ 10 сентябре – Казанны Кызыл Армия частьлары ала.
1918 елныћ октябре – педагогия институты ачыла.
1919 елныћ 9 гыйнвары – политехника институты ачыла (С.М.Киров исемендђге КДТУ).
1919 елныћ 18 марты – Казан авыл хуќалыгы институты ачыла.
1919 елныћ 31 мае – Казанда беренче коммунистик субботник уза.
1920 елныћ 22 гыйнвары – “Казан яшьлђре” газетасы дљнья књрђ (“Татарстан яшьлђре”).
1920 елныћ 16 апреле – Казанда Шекспирныћ “Отелло” трагедиясен татар телендђ уйныйлар.
1920 елныћ 25 июне – Казанны Татарстан Автономияле Советлар Социалистик Республикасы башкаласы дип игълан итњ.
1921 елныћ 1 июне – авыл хуќалыгы џђм урманчылык институты оешу.
1922 ел – Казанга укырга Муса Ќђлил килђ.
1922 ел – татар театр техникумы ачылу.
1923 ел – “Чаян” журналы дљнья књрђ.
1923 ел – революцион Россиянећ Рђссамнар ассоциациясенећ Татар филиалы тљзелђ.
1924 елныћ 26 гыйнвары – Казан дђњлђт университетына В.И.Ленин исеме бирелђ.
1924 елныћ 3 марты – Казанда “Кызыл Шђрык” заводында сыра ќитештерелђ башлый.
1924 ел – Казаннан Мђскђњгђ беренче тапкыр аэроплан белђн почта озатыла.
1925 елныћ 11 гыйнвары – Казанда М.Ќђлил пьесасы буенча куелган “Бибкђй кыз” спектакле ућыш белђн уза.
1925 елныћ 27 апреле – Казанда янган “Григри” кинотеатры урынында “Унион” дђњлђт театры (“Родина” кинотеатры) ачыла.
1926 елныћ 27 гыйнвары – Казанда “Заречье” сараенда “Сания” операсы премьерасы уза.
1926 елныћ 1 сентябре – беренче маршрут автобусы ќибђрелђ.
1927 елныћ 7 ноябре – беренче радиостанция ачыла.
1927 ел – татар мђдђнияте йорты ачыла.
1928 ел – С.П.Горбунов исемендђге Казан авиатљзелеш ќитештерњ берлђшмђсе тљзелђ.
1928 елгыћ 1 феврале – К.Маркс исемендђге 1нче тегњ фабрикасы сафка бастырыла
1928 елныћ 5 июнь – мех фабрикасы эшли башлый.
1928 елныћ 12 июне – Казанныћ “Электро” кинотеатрында “Булат батыр” тарихи лентасы књрсђтђ башлана.
1929-1936 еллар – икмђккђ карточка системасы кертелђ.
1930 ел – медицина, химия-технология џђм коммуналь тљзелеш инженерлары институтлары ачылу.
1930 ел – Казан мех комбинаты тљзелђ.
1931 ел – финанс-икътисад институты ачылу.
1932 елныћ 1 сентябре – авиация институты ачылу.
1932 елныћ 5 ноябре – киез итек-аяк киеме фабрикасы ачыла.
1933 елныћ 17 гыйнвары – Казан ТЭЦ-1нећ беренче чираты файдалануга тапшырыла
1933 елныћ июне – аэроклуб ачыла.
1934 елныћ феврале – гармун фабрикасы кулланылуга тапшырыла.
1934 ел – курчак театры ачыла.
1934 елныћ июле – язучылар берлеге оеша.
1935 елныћ 15 сентябре – яшь тамашачы театры ачыла.
1935 ел – В.В.Куйбышев исемендђге кинопленка фабрикасы файдалануга тапшырыла
1937 елныћ 7 ноябре – В.И.Ленин исемендђге музей-йорт ачыла.
1937 ел – татар дђњлђт филармониясе џђм Татар дђњлђт ќыр џђм бию ансамбле оеша.
1937 ел – Горбунов исемендђге предприятиедђ беренче самолет чыгарыла.
1938 елныћ 16 гыйнвары – ТЭЦ-2 файдалануга тапшырыла.
1938 ел – “Искож” заводында беренче продукция чыгарыла.
1939 елныћ 17 июне – М.Ќђлил исемендђге Татар дђњлђт академия театры ачыла.
1939 елныћ 7 октябре – тел, ђдђбият џђм тарих фђнни-тикшеренњ институты ачыла.
1940 елныћ 12 марты – А.М.Горький музее ачыла.
1940 елныћ 18 ноябре – татар универмагы ачыла.
1941 ел – Казанга СССР дђњлђт банкыныћ Њзђк кладовое књчерелђ.
1941 елныћ 25 декабре – авиация сђнђгате наркомы Казанныћ 22нче заводында Пе-2 самолетларын ќитештерњ турындагы боерыкка кул куя.
1942 ел – резин-техник эшлђнмђлђр заводы эшли башлый.
1942 ел – беренче автомат телефон станциясе сафка бастырыла.
1943 ел – Казан механика заводы тљзелђ.
1944 ел – суворов училищесы ачыла.
1945 елныћ 13 апреле – СССР Хљкњмђтенећ СССР Фђннђр академиясенећ Казан филиалын тљзњ турындагы карары.
1945 елныћ 10 октябре – Казан дђњлђт консерваториясе ачыла.
1945 елныћ 1 декабре – Казан дђњлђт ортопедия џђм тернђклђндерњ хирургиясе фђнни-тикшеренњ институты тљзелђ.
1948 елныћ 27 ноябре – беренче троллейбус линиясе ачыла.
1949 ел – зур  драма театрына В.И.Качалов исем бирелђ.
1950 елныћ 29 гыйнвары – татар ђдђбияты классигы Ш.Камалныћ музей-фатиры ачыла.
1952 елныћ августы – “Теплоконтроль” заводы кулланылышка тапшырыла.
1954 елныћ августы – шђџђрне газлаштыру љчен беренче километр торбалар салына.
1954 ел – компрессор заводы сафка бастырыла.
1955 ел – республиканыћ нефть районнарыннан Казанга газ килђ.
1956 елныћ сентябре – татар дђњлђт опера џђм балет театрыныћ яћа бинасы ачыла.
1956 елныћ 14 октябре – ТАССРныћ Халык хуќалыгы казанышлары књргђзмђсе эшли башлый.
1957 елныћ мае – яћа елга порты файдалануга тапшырыла.
1957 ел – СССР Фђннђр академиясенећ Казан филиалы бинасы тљзелђ.
1958 елныћ августы – бљек татар шагыйре Габдулла Тукайга џђйкђл ачыла.
1959 елныћ 13 октябре – телењзђк эшли башлый.
1960 ел - Ленин исемендђге Њзђк стадион ачыла.
1960 ел – Мђскђњ џђм илнећ башка шђџђрлђре белђн фототелеграф элемтђсе урнаштырыла.
1961 елныћ 1  декабре – театр училищесында дђреслђр башлана.
1962 елныћ 16 марты – Мђскђњдђн беренче телетапшырулар трансляциясе.
1962 ел – Казан елга вокзалыныћ тљп бинасы файдалануга тапшырыла.
1963 ел – шђџђр планетарие ачыла.
1963 елныћ 12 июле – органик синтез заводы ачыла.
1963 елныћ июле – беренче тугыз катлы биналар тљзелђ башлый.
1963 елныћ 29 сентябре – шахмат клубы ачыла.
1965 елныћ феврале – СССРда дњртенче видеотелефон эшли башлый.
1966 елныћ 3 ноябре – Муса Ќђлилгђ џђйкђл ачыла.
1966 елныћ 4 ноябре – спорт сарае ачыла.
1967 елныћ 12 апреле – ТАССРныћ Дђњлђт симфоник оркестры тљзелђ.
1967 елныћ 30 октябре – сынлы сђнгать музее беренче килњчелђрне кабул итђ.
1967 елныћ 3 декабре – яћа шђџђр яны вокзалы сафка бастырыла.
1967 елныћ 9 декабре – консерваториянећ Концертлар залы ачыла.
1967 елныћ 10 декабре – Казан циркыныћ яћа бинасы ачыла.
1968 ел – Мђскђњ энергетика университетыныћ Казан филиалына беренче студентлар кабул ителђ.
1969 ел – Н.К.Крупская исемендђге Ленинград мђдђният институтыныћ Казан филиалы ачыла.
1970 елныћ 18 июне – “Татарстан” кунакханђсен џђм Куйбышев мђйданында беренче ќир асты юлын файдалануга тапшыру.
1970 елныћ 23 июне – беренче “Сабантуй” милли бђйрђме оештырыла.
1970 елныћ 3 июле – СССР Медицина фђннђре академиясе ђгъзасы А.В.Вишневскийга џђйкђл ачыла.
1972 елныћ 1 феврале – Казан вокзалыннан беренче электр поезды китђ.
1972 елныћ мае – беренче 14 катлы торак йорт тљзелеш тђмамлана.
1973 елныћ 5 октябре – университетныћ 18 катлы физик корпусы файдалануга тапшырыла.
1977 елныћ гыйнвары – яшьлђр њзђген тљзњ тђмамлана.
1977 елныћ 15 сентябре – академик А.Е.Арбузовка џђйкђл-бюст ачыла.
1977 елныћ 19 декабре – “ЦУМ” сђњдђ њзђге ачыла.
1977 елныћ 29 декабре – Казан университетыныћ икенче биек корпусын файдалануга тапшыру турындагы актка дђњлђт комиссиясе кул куя.
1978 елныћ июле – рус химигы А.М.Бутлеровка џђйкђл ачыла.
1979 ел – Казан халкы 1 миллион кеше тђшкил итђ.
1985 елныћ 22 августы – Мулланур Вахитовка џђйкђл ачыла.
1986 ел – халыкара аэропорт гамђлгђ кертелђ.
1986 елныћ 19 ноябре – Казан таможнясы оеша.
1989 ел – “Рус-Алман Швейцариясе” паркы табигать џђйкђле итеп игълан ителђ.
1989 елныћ 17 феврале – Казанда Татар иќтимагый њзђгенећ оештыру съезды ачыла.
1989 елныћ 18 феврале – “Казан” аэропортына Ђфганстаннан соћгы чыккан 217 солдат кайта.
1990 ел – Татарстан Республикасы суверенитетын игълан итњ.
1991 ел – Казан хакимияте оештырыла.
1992 елныћ 19 июне – Казанда беренче Бљтендљнья татар конгрессы ачыла.
1994 елныћ 22 гыйнвары – ТР Президенты Минтимер Шђймиев “Казан Кремле” дђњлђт тарихи-архитектура џђм сђнгать музей-заповеднигын тљзњ турындагы  Указга кул куя.
1998 елныћ 5 феврале – Казанда Ф.И.Шаляпин исемендђге XVII халыкара фестиваль ачыла. Бауман урамында бљек ќырчыныћ џђйкђле булачак урынга таш салына.
1998 елныћ 23 марты – “Ак Барс” хоккей командасы хоккей буенча Россия чемпионы була.
1998 елныћ 28 марты – Казанда “Аурупа-Азия” халыкара музыка фестивале ачыла.
1998 елныћ 17 июне – Казанда “Газ, нефть сђнђгате” энергетика џђм элемтђ љчен яћа югары технологиялђр” VIII халыкара конгрессы ачыла.
1998 елныћ 12 декабре – Казанда ТР Журналистлар берлегенећ XV съезды ачыла.
1999 елныћ 26 феврале – Казанныћ Щапов урамында Бакый Урманче музее ачыла.
1999 елныћ июне – Казанныћ яшен билгелђњ буенча халыкара конференция уза.
1999 елныћ 30 августы – Ф.И.Шаляпинга дљньяда бердђнбер џђйкђл ачыла.
1999 елныћ 1 сентябре – Россия Президенты Б.Ельцинныћ 2005 елда Казанныћ 1000 еллыгын билгелђп њтњ турындагы карары чыга.
2000 елныћ 3 феврале – Казанда Россия Хљкњмђте призына туплы хоккей буенча XV халыкара турнир уза.
2000 елныћ сентябре – Сиднейда Олимпиада-2000дђ Казан гимнасткасы Анастасия Колесникова кљмеш медаль яулый. Стенд атуы буенча атказанган спорт мастеры Светлана Демина да кљмеш медальгђ лаек була, ђ атказанган спорт мастеры Денис Капустин љчле сикерњдђ бронза медаль ала.
2000 елныћ 15 декабре – Казан Кремле ЮНЕСКОныћ Бљтендљнья мирасы исемлегенђ кертелђ.
2000 елныћ 16 декабре – ТР Дђњлђт зур концерт залына Салих Сђйдђшев исеме бирелђ.
2001 елныћ 21 июне – Казанныћ Бљтендљнья мирасы шђџђрлђре оешмасында ђгъзалыгы турында сертификатны тапшыру тантанасы була. Кремльнећ Спас манарасына Казанныћ ЮНЕСКО химаясе астына алынуы турындагы билге џђм мђрмђр такта куела.
2001 елныћ 7 июле – Казан метро тљзњчелђре “Тукай мђйданы” станциясеннђн “Сукно бистђсе” станциясенђ кадђр тоннельнећ беренче километрын уза.
2002 елныћ 1 феврале – Париж Коммунасы урамында К.Насыйри музее ачыла.
2002 елныћ 2 феврале – Г.Камал театрында мљселманнарныћ II съезды ачыла.
2002 елныћ 30 апреле – Казанда дљньядагы ић кечкенђ китапларныћ берсе табыла (2,7х2х1,15 см, авырлыгы – 4,5 гр).
2002 елныћ 28 августы – Казанда III Бљтендљнья татар конгрессы ачыла.