12+
тысячелетие Казани
КАЗАН |
 сђясђт  икътисад  мђдђният  дин  архитектура  инфраструктура 
шђџђр сулышыќђмгыятьшђрехлђршђџђр хуќалыгыбизнесфђн џђм мђгарифял паркыспорт
 
Казан \ ќђмгыять \ Иске Казанга сәяхәт-4

битләр: 1 :: 2 :: 3 ::

12.04.05

Иске Казанга сәяхәт-4

Дамир ФӘСИЕВ

Иске Татар бистәсенең Нариман урамындагы борынгы йортлары һәм мәгърифәт учаклары булып хезмәт иткән кайбер биналарның бүгенге хәле турында Сез газетабызның алдагы саннарында укыган идегез инде. Анда “Милләт басмаханәсе” турында телгә алынды.

Борынгы Казаныбыз буйлап сәяхәтебезне дәвам итик. Иске Татар бистәсендә зыялы татар халкының берничә басмаханә-нәшрияты булган. Шуларның тагын берсе хәзерге Тукай урамындагы 37 нче йортта урнашкан. Әлеге йортны 1883 елда Казанның икенче гильдия сәүдәгәре Вәли Яушев төзетә. 19 гасыр азагында икътисад кыенлыкларына юлыгу сәбәпле, ул бу мөлкәтен аукционга куя. Аны 1 нче гильдия сәүдәгәре Мөхәммәтбәдретин Апанаев сатып ала. Ул аны үз чиратында 1906 елның 5 августында бертуган сәүдәгәрләр Мөхәммәтҗан, Шәрифҗан һәм Хәсән Кәримовларга сата. Ә алар шул вакытта ук Казанда гына түгел, ә бөтен Русиядә данлыклы китап бастыручылар булалар инде.

1901 елдан алып 1917 елга кадәр бертуган Кәримовлар үз басмаханәләрендә 1700 исемдәге 2 миллионга якын китап бастырып чыгаралар.

Елдан-ел эшмәкәрлек уңышына тиенгән Кәримовларга тора-бара бу бинаның мәйданы гына җитми башлый, шуңа күрә алар Печән базары урамы ягына ике катлы тагын бер бина төзетәләр, шул рәвешле бу урында тулы бер китап бастыру комплексы барлыкка килә. 1906 елда ук шушы яңа бинада татар мәгърифәтенә гаять зур өлеш керткән Кәримовлар “Ислам” китапханәсе ачып җибәрәләр. Китапханә фондында ул чорда гарәп, фарсы, татар, рус телләрендәге 3500 исемдәге китапларның булганлыгы мәгълүм. Ә менә китапханә хуҗалары китапларын өйгә биреп җибәрмиләр, ә бары тик 150 урынга исәпләнгән уку залында гына шөгыльләнергә рөхсәт итәләр. Бу китапларны күз карасыдай саклау максатыннан шулай эшләнә.

1923 һәм 1924 елларда әлеге китапханәдә татарның күренекле драматургы Мирхәйдәр Фәйзи дә эшли.

Үткән гасырлардан ук калган нәшрият биналарының бүгенге язмышы ни хәлдә соң?  Бәхеткә каршы, “Милләт” басмаханәсеннән аермалы буларак, бүген дә шактый яхшы сакланган хәлдә алар.



киләсе >>>

моннан тыш укыгыз
  • Язмышыңа үзең хуҗа бул!
  • КДТУ (КАИ) џђм КДУда “Кљз-2005” вакансиялђр ярминкђсе узачак
  • Тљмђндђ Казан гуманитар институтыныћ бњлекчђсе ачылачак
  • "Яћа Гасыр" тамашачыларга татарча яћа фильм тљшерђ
  • 2006 елда мђгариф љлкђсенђ республика бюджетыннан 3 миллиард сумнан књбрђк...


  • бүлекнең барлык мәкаләләре
     
     
     сђясђт  икътисад  мђдђният  дин  архитектура  инфраструктура 
    шђџђр сулышыќђмгыятьшђрехлђршђџђр хуќалыгыбизнесфђн џђм мђгарифял паркыспорт
    1000 лет Казани даталарда
    шигърияттђ
    документларда
    саннарда
    љземтђлђрдђ
    ќырларда
    риваятьлђрдђ
    сыйлары
    rus | tat | eng
    «Мећьеллык сђхифђсе» сайты Федераль
    матбугат џђм массакњлђм коммуникациялђр
    агентлыгыныћ финанс ярдђме белђн тљзелде
    тамашалар
    туклану
    кунакханђлђр
    юл књрсђткеч
    кайда нђрсђ урнашкан
    матбугат
    русча-татарча сљйлђњлек кулланма
    котлау ќибђрњ
    СЫЛТАМАЛАР СЫЛТАМАЛАР
    ПРОЕКТ ТУРЫНДА ПРОЕКТ ТУРЫНДА
    БЕЗНЕЋ ХЕЗМЂТЛЂР БЕЗНЕЋ ХЕЗМЂТЛЂР

    copyright © 2005

    Веб-сайтта урнаштырылган барлык мђгълњмат шђхси файдалану љчен исђплђнгђн џђм “Парадигма” нђшрият йортыныћ язма рљхсђтеннђн башка кулланыла яки таратыла алмый. Мђгълњматны тулысынча яки љлешчђ кулланган очракта сайтка сылтама ясау мђќбњри
    Безгђ языгыз info@1000kzn.ru

    Сайтны эшлђделђр: RiTE MEDiA интернет агентлык
    Дизайн: Сергей Васильев-Ботвинов